Beyaz Gemi / Cengiz Aymatov

Beyaz Gemi, Cengiz Aytmatov
Ötüken Yayınları, Çev:Refik Özdek, Baskı:71, İstanbul, 2018.

Kitap; çocuk masumiyetini ve yetişkin canavarlığını hayatın en dibinden anlatıyor.
Kitabın sonu; kirlenmiş bir toplumun umutsuz haline bir gönderme yapıyor.
Yetim bir çocuğun ve kıvrak mümin dedenin trajik sonları insanlık için hiç de iyi bir gelecek vaad etmiyor.
Yazar bu tarz eleştirileri kabul etmiyor tabi. Senaryodan çok duygulara kelimelere bakın diyor.
Karakterlere odaklanmak ve filmin sonunu merak ederek okumak belki biz sıradan okuyucuların tarzı.
Kitabı çok beğendim. Sürükleyici ve duygular çok iyi verilmiş bence.
Dağ köyündeki o üç evi ve karakterleri insan hemen resmedebiliyor.
Münin dedenin “Boynuzlu Maral Ana” için kestiği kurbandan sonra çocuğun bu masal tanrısını zalim birinin misafiri için kurban etmesi insanın bu toplumda dinsizleşmesini, kendine ihanet etmesini, cinayeti, intiharı ve şehrin bütün kötücül duygularının en zirvesini anlatıyor bence.
Mümin dede çocuğun velisi ve onu koruyor ona değer veriyor. Çocuğun sevgiyi aldığı tek kaynak masum saf Mümin dedesi. Çocuk o saflıkla kendisine bir dünya kuruyor.
Orozkul zorba bir adam. Sürekli eşini, çocuğun Berkey teyzesini, Mümin dedenin kızını kısır olduğu için dövüyor. Onun kendisine layık olmadığını ve ondan şereflenmediğini düşünüyor.
Etrafındadkilerde de aslında gizli suskun bir onaylama hali var. Mümin dedenin tek duası onların çocuklarının olması.
Seydahmet dikkate alınmayan bir aptal. Onun eşi çok gündeme gelmeyen ama çalışkan olduğu vurgulanan Gülcemal.
Nine aksi bir ihtiyar biraz da pragmatik bir sağduyuyu temsil ediyor. Her karakterden topluma bir ayna tutulabilir. Ama benim en çok dikkatimi çeken şey “çaresizlik duygusu”.
Bu kitapda derin bir çaresizlik gördüm ben. Baştan sona karakterlerden ve senaryodan.
Çocuk yetim ve çaresizdi. Mümin dede keşke genç güçlü olsa keşke maaşı fazla olsa vs çok çaresizdi. Orozkul o zalim adam en çaresizi idi.
Beyaz bir gemi ya da balık olmak. Boynuzlu maral ana belki beşik getirecek. Belki Kulubeg gelip kurtaracak.

Dağlar marala kaldı otu sarala kaldı.